Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

gallīnam J

  • 1 seco

    secuī, sectum, āre (part. fut. sĕcātūrus)
    1)
    а) срезать, стричь (capillos M; unguem H); скашивать, снимать (с полей) ( pabulum Cs); распиливать ( marmora H); покрывать резьбой ( dona secto elephanto gravia V); раскалывать ( robur V); срубать
    2) оперировать ( aliquem C); ампутировать, отрезывать (alicui aliquid Quintus C)
    3) расцарапывать ( genas ungue H); сечь, бичевать ( aliquem flagellis H); избивать до крови, калечить ( terga verbĕre Tib); оскоплять ( sectus Gallus M); мучить, терзать (podagra aliquem secat Ctl, M)
    4) разрезывать, разделять ( gallīnam J)
    orbis sectus H — полушарие, полмира
    5)
    а) рассекать (porci ventrem Pt; mare puppe O; aethĕra pinnis V; pontum pectore V); проходить ( viam ad naves V)
    s. aliquam spem V — лелеять какую-л. надежду
    б) проводить, описывать ( arcum sub nubibus V)
    6) разделять, расчленять ( causas in plura genera C)
    7) улаживать, решать (lites H; res magnas H)

    Латинско-русский словарь > seco

  • 2 gusto

    gūsto, āvi, ātum, āre (altind. jušátē, genießt, griech. γεύω, gotisch kausjan, ahd. kostōn, kosten), unser »etwas od. von etwas kosten« = etwas weniges (ein paar Bissen) zu sich nehmen, genießen von usw., I) eig.: aquam, Cic.: leporem et gallinam, Caes.: foris aliquantillum etiam quod gusto, id beat, nur das bißchen, was ich noch außer dem Hause esse, Plaut.: nec postea cum illo panem gustare potui, non si me occīdisses, Petron.: quantulum ex ista fera dominus gustat? Sen.: ex quo (fonte) pecus nullum gustat, Vitr.: g. sanguinem alcis, Cic. – m. de u. Abl., de potione, Suet. Tit. 2. – absol., α) übh.: gustandi sensus, Augustin.: subsulsa gustanti (herba), Plin.: acre gustatu (von Geschmack) alypon, Plin.: quorum nemo gustavit (einen Bissen genossen hat) cubans, Cic.: lavabatur, deinde gustabat (nahm er einen Imbiß, genoß er ein paar Bissen), Plin. ep.: in cubiculum se quasi gustaturus contulit, Sen. – β) das Voressen einnehmen, gustantibus adhuc nobis repositorium allatum est cum corbe, in qua etc., Petron. 33, 3. – II) übtr., etwas kosten = genießen, physiologiam primis, ut dicitur, labris, Cic. (vgl. 1. labrum): nullam partem sanae rei publicae, kennen lernen, Cic.: amorem vitae, genießen, schmecken, Lucr.: lucellum, zu schmecken bekommen = machen, Hor.: Metrodorum, eine Zeit lang hören, Cic.: studia litterarum sensu, Geschmack finden an usw., Cic.

    lateinisch-deutsches > gusto

  • 3 merso

    merso, āvī, ātum, āre (Intens. v. mergo), eintauchen, versenken, ovem, Colum.: arietem in gurgite, Verg.: gregem fluvio, Verg.: gallinam Falerno musto, Hor.: undas amne, Mart. Cap.: aquā calidā mersari, Tac.: indumento suo mersari (v. Pilzen), Sen. – insbes., mersari, untergehen, v. Gestirnen (Ggstz. oriri), Mart. Cap. 8. § 844. – im Bilde, mersari civilibus undis, sich stürzen in usw., Hor. ep. 1, 1, 16: mersor fortunae fluctibus, das Unglück bricht über mich herein, Catull. 67, 13. – tum penuria deinde cibi languentia leto membra dabat, contra nunc rerum copia mersat, erdrückt sie, Lucr. 5, 1007 sq.

    lateinisch-deutsches > merso

  • 4 seco

    seco, secuī, sectum, aber secātārus, āre (ahd. seh, Pflugmesser, sëga, Säge, sëgansa, Sense), schneiden, abschneiden, zerschneiden, I) eig. u. übtr.: 1) im allg.: digitum, Plaut.: pabula, Caes.: alci collum, Q. Cic.: alci nares et brachia, Hygin.: fauces novaculā, Suet.: unguis sectus, Hor. – cotem novaculā, Flor.: lapidem serrā, zersägen, Plin.: u. so marmora, sägen, Hor. (vgl. domus sectis nitebat marmoribus, von Marmorplatten, Lucan.): tergora in frusta, Verg.: corium in partes tenuissimas, Iustin. – absol., manus secanti (einer sägenden) similis, Quint. 11, 3, 119: nec ideo ferrum secandi vim perdidit, Sen. de ben. 5, 5, 1. – 2) insbes.: a) schneiden, schnitzen, dona secto elephanto, von geschnitztem Elfenbein, Schnitzwerk von Elfenbein, Verg. Aen. 3, 464. – b) als mediz. t. t., schneiden = operieren, amputieren, secare vomicam immaturam, Plaut.: varices Mario, Cic.: corpora, Plin.: Marius cum secaretur, er operiert (ihm die Krampfader geschnitten) wurde, Cic.: qui (medici) illum calculi dolore consumi ad populum mentiti, dum secant, occīderunt, Liv. epit.: medici etiam integra secantes, Quint.: absol., saevitia secandi urendique, Plin.: sanguis rapitur insecando, Plin.: nos et urimur et secamur, Salv. – Partiz. subst., secta, ōrum, n., operierte Teile des Körpers, secta recentia, Plin. 21, 126. – c) zerlegen, vorschneiden, lepores, gallinam, Iuven. 5, 124: altilia decenter, Sen. ep. 47, 6: placentam, Mart. 3, 67, 3. – d) verschneiden, kastrieren, entmannen, sectus Gallus, Mart. 5, 41, 3: puer sectus arte mangonis, Mart. 9, 6, 4. – 3) übtr.: a) schneiden = verwunden, ritzen, beschädigen, tarmes postes secat, zerfrißt, Plaut.: secuerunt corpora vepres, Verg.: acuto ne secer ungui, Hor.: sectus flagellis, gegeißelt, Hor.: sectae ungue genae, zerkratzte, Hor.: verbere terga, Tibull.: lacertos suos, Sen.: u. so umeros suos, Lact.: comas, zerreißen, Mart. – si quem podagra secat, quält, Catull.: podagrā cheragrāque secatur Gaius, Mart. – b) durchschneiden, trennen, amnis urbem secans, Plin.: undas secat Isthmos, Lucan.: orbis sectus, die Halbscheid des Erdkreises, der halbe Erdkreis, Hor. – c) in der Bewegung durchschneiden = durchschneidend zurücklegen, durcheilen, durchlaufen, -dringen, -fliegen, -schiffen, avis secat aethera, Verg.: aequor puppe, durchschiffen, Ov.: fretum Minyae Pegasaeā puppe, Ov.: vox secans aëra, Quint. – v. Flüssen, undae vada nota secantes, Ov.: secant ipsas oras Nili ostia, Mela: Euphrates secat continuo agros, Mela. – viam ad naves, Verg.: diversae viae secari coeperunt, verschiedene Richtungen wurden eingeschlagen, Quint.: via secta, Lucr.: arcum, machen, Verg. – II) bildl.: 1) mit Worten durchhecheln, urbem, Pers. 1, 114. – 2) zerteilen, abteilen, teilen, causas in plura genera, Cic.: secta bipartito mens, der entzweite Geist, Ov. – dah. a) = dirimere, schlichten, entscheiden, lites, Hor.: res magnas, Hor. – b) (wie secare viam) spem secare, eine Hoffnung verfolgen, Verg. Aen. 10, 107. – / Perf. im Vulgärlat. auch secavi, wov. secarunt, Corp. inscr. Lat. 6, 30112: secarit, Serv. Verg. Aen. 5, 2: Partiz. Fut. Akt. secaturus, Colum. 5, 9, 2.: Partiz. Perf. Pass. secatus, Corp. inscr. Lat. 5, 5049, 12. de Rosci inscr. Christ. Vol. I. p. 265. Vulg. 4. Esdr. 4, 32. Commodian. apol. 514 (510). – Nbf. sico, wovon sicat u. sicare, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 40 u. 41.

    lateinisch-deutsches > seco

  • 5 gusto

    gūsto, āvi, ātum, āre (altind. jušátē, genießt, griech. γεύω, gotisch kausjan, ahd. kostōn, kosten), unser »etwas od. von etwas kosten« = etwas weniges (ein paar Bissen) zu sich nehmen, genießen von usw., I) eig.: aquam, Cic.: leporem et gallinam, Caes.: foris aliquantillum etiam quod gusto, id beat, nur das bißchen, was ich noch außer dem Hause esse, Plaut.: nec postea cum illo panem gustare potui, non si me occīdisses, Petron.: quantulum ex ista fera dominus gustat? Sen.: ex quo (fonte) pecus nullum gustat, Vitr.: g. sanguinem alcis, Cic. – m. de u. Abl., de potione, Suet. Tit. 2. – absol., α) übh.: gustandi sensus, Augustin.: subsulsa gustanti (herba), Plin.: acre gustatu (von Geschmack) alypon, Plin.: quorum nemo gustavit (einen Bissen genossen hat) cubans, Cic.: lavabatur, deinde gustabat (nahm er einen Imbiß, genoß er ein paar Bissen), Plin. ep.: in cubiculum se quasi gustaturus contulit, Sen. – β) das Voressen einnehmen, gustantibus adhuc nobis repositorium allatum est cum corbe, in qua etc., Petron. 33, 3. – II) übtr., etwas kosten = genießen, physiologiam primis, ut dicitur, labris, Cic. (vgl. 1. labrum): nullam partem sanae rei publicae, kennen lernen, Cic.: amorem vitae, genießen, schmecken, Lucr.: lucellum, zu schmecken bekommen = machen, Hor.: Metrodorum, eine Zeit lang hören, Cic.: studia litterarum sensu,
    ————
    Geschmack finden an usw., Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > gusto

  • 6 merso

    merso, āvī, ātum, āre (Intens. v. mergo), eintauchen, versenken, ovem, Colum.: arietem in gurgite, Verg.: gregem fluvio, Verg.: gallinam Falerno musto, Hor.: undas amne, Mart. Cap.: aquā calidā mersari, Tac.: indumento suo mersari (v. Pilzen), Sen. – insbes., mersari, untergehen, v. Gestirnen (Ggstz. oriri), Mart. Cap. 8. § 844. – im Bilde, mersari civilibus undis, sich stürzen in usw., Hor. ep. 1, 1, 16: mersor fortunae fluctibus, das Unglück bricht über mich herein, Catull. 67, 13. – tum penuria deinde cibi languentia leto membra dabat, contra nunc rerum copia mersat, erdrückt sie, Lucr. 5, 1007 sq.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > merso

  • 7 seco

    seco, secuī, sectum, aber secātārus, āre (ahd. seh, Pflugmesser, sëga, Säge, sëgansa, Sense), schneiden, abschneiden, zerschneiden, I) eig. u. übtr.: 1) im allg.: digitum, Plaut.: pabula, Caes.: alci collum, Q. Cic.: alci nares et brachia, Hygin.: fauces novaculā, Suet.: unguis sectus, Hor. – cotem novaculā, Flor.: lapidem serrā, zersägen, Plin.: u. so marmora, sägen, Hor. (vgl. domus sectis nitebat marmoribus, von Marmorplatten, Lucan.): tergora in frusta, Verg.: corium in partes tenuissimas, Iustin. – absol., manus secanti (einer sägenden) similis, Quint. 11, 3, 119: nec ideo ferrum secandi vim perdidit, Sen. de ben. 5, 5, 1. – 2) insbes.: a) schneiden, schnitzen, dona secto elephanto, von geschnitztem Elfenbein, Schnitzwerk von Elfenbein, Verg. Aen. 3, 464. – b) als mediz. t. t., schneiden = operieren, amputieren, secare vomicam immaturam, Plaut.: varices Mario, Cic.: corpora, Plin.: Marius cum secaretur, er operiert (ihm die Krampfader geschnitten) wurde, Cic.: qui (medici) illum calculi dolore consumi ad populum mentiti, dum secant, occīderunt, Liv. epit.: medici etiam integra secantes, Quint.: absol., saevitia secandi urendique, Plin.: sanguis rapitur insecando, Plin.: nos et urimur et secamur, Salv. – Partiz. subst., secta, ōrum, n., operierte Teile des Körpers, secta recentia, Plin. 21, 126. – c) zerlegen, vorschneiden, lepores, gallinam,
    ————
    Iuven. 5, 124: altilia decenter, Sen. ep. 47, 6: placentam, Mart. 3, 67, 3. – d) verschneiden, kastrieren, entmannen, sectus Gallus, Mart. 5, 41, 3: puer sectus arte mangonis, Mart. 9, 6, 4. – 3) übtr.: a) schneiden = verwunden, ritzen, beschädigen, tarmes postes secat, zerfrißt, Plaut.: secuerunt corpora vepres, Verg.: acuto ne secer ungui, Hor.: sectus flagellis, gegeißelt, Hor.: sectae ungue genae, zerkratzte, Hor.: verbere terga, Tibull.: lacertos suos, Sen.: u. so umeros suos, Lact.: comas, zerreißen, Mart. – si quem podagra secat, quält, Catull.: podagrā cheragrāque secatur Gaius, Mart. – b) durchschneiden, trennen, amnis urbem secans, Plin.: undas secat Isthmos, Lucan.: orbis sectus, die Halbscheid des Erdkreises, der halbe Erdkreis, Hor. – c) in der Bewegung durchschneiden = durchschneidend zurücklegen, durcheilen, durchlaufen, -dringen, -fliegen, -schiffen, avis secat aethera, Verg.: aequor puppe, durchschiffen, Ov.: fretum Minyae Pegasaeā puppe, Ov.: vox secans aëra, Quint. – v. Flüssen, undae vada nota secantes, Ov.: secant ipsas oras Nili ostia, Mela: Euphrates secat continuo agros, Mela. – viam ad naves, Verg.: diversae viae secari coeperunt, verschiedene Richtungen wurden eingeschlagen, Quint.: via secta, Lucr.: arcum, machen, Verg. – II) bildl.: 1) mit Worten durchhecheln, urbem, Pers. 1, 114. – 2) zerteilen, abteilen, teilen, causas in plura genera, Cic.:
    ————
    secta bipartito mens, der entzweite Geist, Ov. – dah. a) = dirimere, schlichten, entscheiden, lites, Hor.: res magnas, Hor. – b) (wie secare viam) spem secare, eine Hoffnung verfolgen, Verg. Aen. 10, 107. – Perf. im Vulgärlat. auch secavi, wov. secarunt, Corp. inscr. Lat. 6, 30112: secarit, Serv. Verg. Aen. 5, 2: Partiz. Fut. Akt. secaturus, Colum. 5, 9, 2.: Partiz. Perf. Pass. secatus, Corp. inscr. Lat. 5, 5049, 12. de Rosci inscr. Christ. Vol. I. p. 265. Vulg. 4. Esdr. 4, 32. Commodian. apol. 514 (510). – Nbf. sico, wovon sicat u. sicare, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 40 u. 41.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > seco

  • 8 impendō (in-p-)

        impendō (in-p-) pendī, pēnsus, ere,    to weigh out, lay out, expend: operam in eas res: certus sumptus impenditur: de vestro, L.: aegram gallinam amico, lay out the value of, Iu.—To expend, devote, employ, apply, use: ad incertum casum labor impenditur: nil sanguinis in socios, O.: vitam vero, stake upon, Iu.: alqd operis, ne, etc.: omnīs Impendunt curas distendere, etc., V.

    Latin-English dictionary > impendō (in-p-)

  • 9 fartor

    fartor, ōris, m. [id.].
    I.
    A stuffer, fattener of fowls, poulterer:

    pinguem quoque facere gallinam quamquam fartoris non rustici sit officium,

    Col. 8, 7, 1; Inscr. Grut. 580, 15; Inscr. Rein. cl. 9, no. 12:

    cuppedinarii omnes, cetarii, lanii, coqui, fartores, piscatores,

    Ter. Eun. 2, 2, 26; cf.:

    minimeque artes eae probandae quae ministrae sunt voluptatum, cetarii, lanii, coqui, fartores, piscatores, ut ait Terentius,

    Cic. Off. 1, 42, 150:

    cum scurris fartor,

    Hor. S. 2, 3, 229 (v. Dillenb. ad loc.).—
    B.
    A sausagemaker (only once in the doubtful passage):

    de nostro saepe edunt, quod fartores faciunt,

    Plaut. Truc. 1, 2, 12 (dub.; Spengel, qui custodem oblectant).—
    II.
    Transf.: fartores nomenclatores, qui clam velut infercirent nomina salutatorum in aurem candidati, Paul. ex Fest. p. 88, 15 Müll.; cf.:

    fartori nomenclatori,

    Placid. p. 464.

    Lewis & Short latin dictionary > fartor

  • 10 fas

    fas, indecl. n. [root fa-, cf. for; Gr. phêmi, pha-nai]
    I.
    Orig. belonging to the relig. lang., the dictates of religion, divine law; opp. to jus, or human law (rare; cf.

    also: aequitas, justitia): jus ac fas omne delere,

    Cic. Att. 1, 16, 6; cf.:

    festis quaedam exercere diebus Fas et jura sinunt,

    Verg. G. 1, 269:

    contra fas, contra auspicia, contra omnes divinas atque humanas religiones,

    Cic. Verr. 2, 5, 13, § 34.—Personified:

    audi Juppiter, audite Fines, audiat Fas,

    Liv. 1, 32, 6:

    prima deum Fas quae Themis est Graiis,

    Aus. Technop. Idyll. 12:

    Fas omne mundi,

    i. e. the gods, Sen. Here. Fur. 658.—
    II.
    Transf.
    A.
    A court-day, i. q. fastus (ante-class.):

    dies qui vocatur sic: QVANDO REX COMITIAVIT, FAS,

    Varr. L. L. 6, §§ 31, 32.—
    B.
    In gen. ( justice, equity, but usu. to be translated as an adjective), right, proper, allowable, lawful, fit, permitted; hence, possible (the predominant meaning of the word in prose and poetry;

    esp. freq. in the phrase fas est, with a subjectclause): fas, justum, pium, aequum subjici possunt honestati,

    Quint. 3, 8, 26:

    cum fas atque nefas exiguo fine libidinum Discernunt avidi,

    Hor. C. 1, 18, 10; Ov. M. 6, 585; cf.:

    quippe ubi fas versum atque nefas,

    Verg. G. 1, 505; Hor. Epod. 5, 87:

    jusque fasque est,

    Plaut. Cist. 1, 1, 22:

    si jus, si fas est,

    Ter. Hec. 3, 3, 27:

    sicut fas jusque est,

    Liv. 7, 31, 3:

    ut eum nihil delectaret, quod aut per naturam fas esset aut per leges liceret,

    Cic. Mil. 16, 43; cf.:

    quoad fas esset, quoad liceret,

    id. Agr. 2, 7, 19; and:

    huic legi nec obrogari fas est, neque derogari ex hac aliquid licet,

    id. Rep. 3, 22:

    si me fas est orare etiam abs te, pater, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 102:

    quid non adeptus est, quod homini fas esset optare?

    Cic. Lael. 3, 11:

    si eos hoc nomine appellari fas est,

    id. Mur. 37, 80:

    non esse fas, Germanos superare, si, etc.,

    Caes. B. G. 1, 50 fin.:

    neque fas esse existimant, ea litteris mandare,

    id. ib. 6, 14, 3:

    ad quos (libellos) interim respicere fas sit,

    Quint. 10, 7, 31:

    velut si aliter facere fas non sit,

    id. 2, 13, 1; 8, 3, 36; 10, 2, 9;

    12, 7, 1: nec scire fas est omnia,

    Hor. C. 4, 4, 22:

    fas omne est, Cytherea, meis te fidere regnis,

    there is every reason, Verg. A. 5, 800:

    si hoc fas est dictu,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    neque id me facere fas existimo,

    Plaut. As. 3, 1, 11:

    fas habere,

    id. Trin. 2, 2, 11; Quint. 3, 8, 13; Tac. A. 14, 30; id. G. 9:

    leporem et gallinam et anserem gustare fas non putant,

    Caes. B. G. 5, 12, 6; 6, 23 fin.:

    fas prohibet, etc.,

    Ov. Tr. 2, 205:

    contra quam fas erat,

    Cic. Clu. 5, 12:

    ridetque (deus), si mortalis ultra Fas trepidat,

    Hor. C. 3, 29, 32:

    fas omne abrumpit,

    every right, obligation, Verg. A. 3, 55:

    exuere,

    Tac. H. 3, 5:

    et foedera respicere,

    id. ib. 4, 67; cf.:

    hostium quoque jus et sacra legationis et fas gentium rupistis,

    the law of nations, id. A. 1, 42;

    so in Tac. freq. = jus: patriae,

    the right, claim of one's native land, id. ib. 2, 10:

    armorum,

    id. H. 4, 58:

    disciplinae,

    id. A. 1, 19 al.

    Lewis & Short latin dictionary > fas

  • 11 Gallina

    1.
    gallīna, ae, f. [1. gallus], a hen.
    I.
    Lit., Varr. R. R. 3, 9, 1; Col. 8, 2, 1; Plaut. Ps. 1, 1, 27 sq.; Cic. de Sen. 16, 56; id. Ac. 2, 18, 57; id. Div. 2, 26, 56; id. N. D. 2, 48, 124; Hor. S. 2, 2, 24; 2, 4, 18 al.—As a term of endearment:

    dic me igitur tuom passerculum, gallinam, coturnicem,

    Plaut. As. 3, 3, 76.—Comic.: has (litteras) quidem gallina scripsit. these are hen-tracks, Plaut. Ps. 1, 1, 28.—Prov.:

    gallinae filius albae,

    child of fortune, fortune's favorite, Juv. 13, 141; v. filius and albus.—
    II.
    Transf.:

    ad Gallinas,

    a villa of the Cœsars on the Tiber, near Rome, Suet. Galb. 1; cf. Plin. 15, 30, 40, § 137.
    2.
    Gallīna, ae, m., the name of a gladiator, Hor. S. 2, 6, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > Gallina

  • 12 gallina

    1.
    gallīna, ae, f. [1. gallus], a hen.
    I.
    Lit., Varr. R. R. 3, 9, 1; Col. 8, 2, 1; Plaut. Ps. 1, 1, 27 sq.; Cic. de Sen. 16, 56; id. Ac. 2, 18, 57; id. Div. 2, 26, 56; id. N. D. 2, 48, 124; Hor. S. 2, 2, 24; 2, 4, 18 al.—As a term of endearment:

    dic me igitur tuom passerculum, gallinam, coturnicem,

    Plaut. As. 3, 3, 76.—Comic.: has (litteras) quidem gallina scripsit. these are hen-tracks, Plaut. Ps. 1, 1, 28.—Prov.:

    gallinae filius albae,

    child of fortune, fortune's favorite, Juv. 13, 141; v. filius and albus.—
    II.
    Transf.:

    ad Gallinas,

    a villa of the Cœsars on the Tiber, near Rome, Suet. Galb. 1; cf. Plin. 15, 30, 40, § 137.
    2.
    Gallīna, ae, m., the name of a gladiator, Hor. S. 2, 6, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > gallina

  • 13 gusto

    gusto, āvi, ātum, 1, v. a. [gustus], to taste, to take a little of any thing (freq. and class.; cf.: libo, manduco, edo, etc.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    cum biduum ita jejunus fuissem, ut ne aquam quidem gustarem,

    Cic. Fam. 7, 26, 1:

    leporem et gallinam et anserem gustare fas non putant,

    Caes. B. G. 5, 11:

    gustatus sanguis,

    Plin. 8, 16, 19, § 52: celerius panis mandendus quam vinum [p. 832] gustandum, Cels. 4, 3:

    gustare de potione,

    Suet. Tit. 2:

    herba subsalsa gustanti,

    Plin. 21, 29, 103, § 175:

    alypon acre gustatu ac lentum,

    id. 27, 4, 7, § 22:

    aliquid de sanguine,

    Juv. 15, 92; 14, 85.—Prov.:

    primis, ut dicitur, labris gustare physiologiam,

    i. e. to have a superficial knowledge of, Cic. N. D. 1, 8, 20.—
    B.
    In partic., to take a slight meal, to take a luncheon or whet; to eat a little:

    Cretes, quorum nemo gustavit umquam cubans,

    Cic. Mur. 35, 74:

    post solem plerumque frigida lavabatur, deinde gustabat, dormiebatque minimum,

    Plin. Ep. 3, 5, 11; Aug. ap. Suet. Aug. 76.—
    II.
    Trop., to taste, partake of, enjoy:

    gustaras civilem sanguinem vel potius exsorbueras,

    Cic. Phil. 2, 29, 71:

    gustare partem ullam liquidae voluptatis,

    id. Fin. 1, 18, 58:

    quod si ipsi haec neque attingere neque sensu nostro gustare possemus, tamen, etc.,

    id. Arch. 8, 17:

    praecepta,

    id. de Or. 1, 32, 145:

    summatim rerum causas et genera ipsa,

    id. ib. 2, 36, 123:

    Metrodorum illum,

    i. e. heard, attended for a while, id. ib. 3, 20, 75:

    partem aliquam rei publicae,

    id. Fam. 12, 23, 3:

    sermonem alicujus,

    i. e. listen to, overhear, Plaut. Most. 5, 1, 15:

    amorem vitae,

    Lucr. 5, 179:

    lucellum,

    Hor. S. 2, 5, 82.

    Lewis & Short latin dictionary > gusto

  • 14 impendo

    impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).
    I.
    Lit.:

    accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,

    Plaut. Stich. 5, 4, 35:

    non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:

    nummos in navem,

    Dig. 14, 1, 1, § 9:

    pecuniam in opsonio, etc.,

    ib. 24, 1, 31 fin.:

    HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,

    Suet. Claud. 9:

    istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:

    nescio quid impendit et in commune contulit,

    id. Quint. 3, 12:

    certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,

    id. ib. 2, 3, 52, §

    121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 9:

    quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,

    lay out the value of, Juv. 12, 96.—
    II.
    Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:

    impensurus omne aevi sui spatium in id opus,

    Vell. 2, 89:

    vitam usui alicujus,

    Tac. A. 12, 65:

    vitam patriae,

    Luc. 2, 382:

    vitam famae,

    Stat. S. 5, 1, 63:

    biennium libris componendis,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:

    tota volumina in hanc disputationem,

    Quint. 3, 6, 21:

    vim suam in plura,

    id. 1, 12, 2:

    operam, curam in aliquid,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:

    nihil sanguinis in socios,

    Ov. M. 13, 266:

    quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    omnis impendunt curas distendere, etc.,

    Verg. G. 3, 124:

    hunc oculum pro vobis impendi,

    Petr. 1:

    quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,

    id. 12, 11, 19; cf.:

    tantum laboris studiis,

    id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:

    aliquem exemplo,

    to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:

    verba animi proferre et vitam impendere vero,

    Juv. 4, 91.—Hence,
    1.
    impensus ( inp-), a, um, P. a. (lit., profusely expended; hence), ample, considerable, great.
    A.
    Lit.:

    impenso pretio,

    i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:

    impenso,

    Hor. S. 2, 3, 245.—
    B.
    Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:

    in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,

    Cic. Sest. 62, 130:

    voluntas erga aliquem,

    Liv. 35, 44, 3:

    libido,

    Lucr. 5, 964:

    studium,

    Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:

    opera,

    Gell. 9, 14, 6.— Comp.:

    impensior cura,

    Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:

    verbis laudare,

    Val. Max. 4, 3, ext. 1:

    injurias atrociores impensiore damno vindicare,

    Gell. 20, 1, 32:

    vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,

    larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:

    nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,

    more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:

    preces,

    Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).
    a.
    At great cost, expensively:

    impensius unge, puer, caules,

    Pers. 6, 68:

    bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,

    Suet. Dom. 20. —
    b.
    Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).
    (α).
    With verbs:

    illi invidere misere, verum unus tamen impense,

    Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:

    aliquid impense cupere,

    id. Ad. 5, 9, 36:

    retinere,

    Liv. 40, 35, 7:

    petere,

    Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:

    demirari,

    Gell. 9, 9, 15:

    atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),

    id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:

    eo facio id impensius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    agere gratias,

    Liv. 37, 56, 10:

    consulere,

    Verg. A. 12, 20:

    venerari numina,

    Ov. M. 6, 314:

    instare,

    id. ib. 7, 323:

    crescere his dignitas, si, etc.,

    Liv. 1, 40, 2:

    accendi certamina in castris,

    id. 4, 46, 2.—
    (β).
    With adjj.:

    impense improbus,

    Plaut. Ep. 4, 1, 39:

    impense doctus,

    Gell. 13, 10, 4.—
    2.
    impensa ( inp-), ae, f. (sc. pecunia), outlay, cost, charge, expense (cf.: sumtus, impendium).
    A.
    Lit. (class.; in sing. and plur.):

    impensam ac sumptum facere in culturam,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    quoniam impensam fecimus in macrocola,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    nullam impensam fecerant,

    id. Phil. 6, 5, 19:

    arationes magna impensa tueri,

    id. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    columnae nulla impensa dejectae,

    id. ib. 2, 1, 55, §

    145: sine impensa,

    id. Rep. 2, 14:

    exigua,

    Suet. Vesp. 18:

    publica,

    id. Claud. 6:

    matris ac vitrici,

    id. Tib. 7:

    sua,

    Plin. 36, 5, 4, § 42:

    nostra,

    Ov. H. 7, 188:

    quia inpensa pecuniae facienda erat,

    Liv. 44, 23, 1:

    haec nimia est inpensa,

    Juv. 12, 97:

    finem impensae non servat prodiga Roma,

    id. 7, 138:

    parcere impensae,

    to economize, id. 5, 156.—In plur.:

    atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,

    Cic. Off. 2, 17, 60:

    ludorum ac munerum,

    Suet. Tib. 34:

    operum ac munerum,

    id. Dom. 12:

    itineris,

    id. Vit. 7:

    cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    publicae,

    Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:

    nolo meis impensis illorum ali luxuriam,

    i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:

    inpensas conferre,

    to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —
    B.
    Transf. (so perh. not ante-Aug.).
    a.
    In gen.:

    cruoris,

    Ov. M. 8, 63:

    operum,

    Verg. A. 11, 228:

    officiorum,

    Liv. 37, 53, 12. —
    b.
    In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;

    of the stuffing for sausages, etc.,

    Arn. 7, 231;

    of sacrifices,

    Petr. 137;

    of masonry,

    Pall. 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > impendo

  • 15 inpendo

    impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).
    I.
    Lit.:

    accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,

    Plaut. Stich. 5, 4, 35:

    non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:

    nummos in navem,

    Dig. 14, 1, 1, § 9:

    pecuniam in opsonio, etc.,

    ib. 24, 1, 31 fin.:

    HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,

    Suet. Claud. 9:

    istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:

    nescio quid impendit et in commune contulit,

    id. Quint. 3, 12:

    certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,

    id. ib. 2, 3, 52, §

    121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 9:

    quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,

    lay out the value of, Juv. 12, 96.—
    II.
    Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:

    impensurus omne aevi sui spatium in id opus,

    Vell. 2, 89:

    vitam usui alicujus,

    Tac. A. 12, 65:

    vitam patriae,

    Luc. 2, 382:

    vitam famae,

    Stat. S. 5, 1, 63:

    biennium libris componendis,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:

    tota volumina in hanc disputationem,

    Quint. 3, 6, 21:

    vim suam in plura,

    id. 1, 12, 2:

    operam, curam in aliquid,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:

    nihil sanguinis in socios,

    Ov. M. 13, 266:

    quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    omnis impendunt curas distendere, etc.,

    Verg. G. 3, 124:

    hunc oculum pro vobis impendi,

    Petr. 1:

    quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,

    id. 12, 11, 19; cf.:

    tantum laboris studiis,

    id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:

    aliquem exemplo,

    to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:

    verba animi proferre et vitam impendere vero,

    Juv. 4, 91.—Hence,
    1.
    impensus ( inp-), a, um, P. a. (lit., profusely expended; hence), ample, considerable, great.
    A.
    Lit.:

    impenso pretio,

    i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:

    impenso,

    Hor. S. 2, 3, 245.—
    B.
    Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:

    in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,

    Cic. Sest. 62, 130:

    voluntas erga aliquem,

    Liv. 35, 44, 3:

    libido,

    Lucr. 5, 964:

    studium,

    Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:

    opera,

    Gell. 9, 14, 6.— Comp.:

    impensior cura,

    Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:

    verbis laudare,

    Val. Max. 4, 3, ext. 1:

    injurias atrociores impensiore damno vindicare,

    Gell. 20, 1, 32:

    vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,

    larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:

    nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,

    more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:

    preces,

    Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).
    a.
    At great cost, expensively:

    impensius unge, puer, caules,

    Pers. 6, 68:

    bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,

    Suet. Dom. 20. —
    b.
    Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).
    (α).
    With verbs:

    illi invidere misere, verum unus tamen impense,

    Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:

    aliquid impense cupere,

    id. Ad. 5, 9, 36:

    retinere,

    Liv. 40, 35, 7:

    petere,

    Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:

    demirari,

    Gell. 9, 9, 15:

    atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),

    id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:

    eo facio id impensius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    agere gratias,

    Liv. 37, 56, 10:

    consulere,

    Verg. A. 12, 20:

    venerari numina,

    Ov. M. 6, 314:

    instare,

    id. ib. 7, 323:

    crescere his dignitas, si, etc.,

    Liv. 1, 40, 2:

    accendi certamina in castris,

    id. 4, 46, 2.—
    (β).
    With adjj.:

    impense improbus,

    Plaut. Ep. 4, 1, 39:

    impense doctus,

    Gell. 13, 10, 4.—
    2.
    impensa ( inp-), ae, f. (sc. pecunia), outlay, cost, charge, expense (cf.: sumtus, impendium).
    A.
    Lit. (class.; in sing. and plur.):

    impensam ac sumptum facere in culturam,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    quoniam impensam fecimus in macrocola,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    nullam impensam fecerant,

    id. Phil. 6, 5, 19:

    arationes magna impensa tueri,

    id. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    columnae nulla impensa dejectae,

    id. ib. 2, 1, 55, §

    145: sine impensa,

    id. Rep. 2, 14:

    exigua,

    Suet. Vesp. 18:

    publica,

    id. Claud. 6:

    matris ac vitrici,

    id. Tib. 7:

    sua,

    Plin. 36, 5, 4, § 42:

    nostra,

    Ov. H. 7, 188:

    quia inpensa pecuniae facienda erat,

    Liv. 44, 23, 1:

    haec nimia est inpensa,

    Juv. 12, 97:

    finem impensae non servat prodiga Roma,

    id. 7, 138:

    parcere impensae,

    to economize, id. 5, 156.—In plur.:

    atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,

    Cic. Off. 2, 17, 60:

    ludorum ac munerum,

    Suet. Tib. 34:

    operum ac munerum,

    id. Dom. 12:

    itineris,

    id. Vit. 7:

    cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    publicae,

    Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:

    nolo meis impensis illorum ali luxuriam,

    i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:

    inpensas conferre,

    to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —
    B.
    Transf. (so perh. not ante-Aug.).
    a.
    In gen.:

    cruoris,

    Ov. M. 8, 63:

    operum,

    Verg. A. 11, 228:

    officiorum,

    Liv. 37, 53, 12. —
    b.
    In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;

    of the stuffing for sausages, etc.,

    Arn. 7, 231;

    of sacrifices,

    Petr. 137;

    of masonry,

    Pall. 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > inpendo

  • 16 inpensa

    impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).
    I.
    Lit.:

    accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,

    Plaut. Stich. 5, 4, 35:

    non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:

    nummos in navem,

    Dig. 14, 1, 1, § 9:

    pecuniam in opsonio, etc.,

    ib. 24, 1, 31 fin.:

    HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,

    Suet. Claud. 9:

    istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:

    nescio quid impendit et in commune contulit,

    id. Quint. 3, 12:

    certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,

    id. ib. 2, 3, 52, §

    121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 9:

    quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,

    lay out the value of, Juv. 12, 96.—
    II.
    Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:

    impensurus omne aevi sui spatium in id opus,

    Vell. 2, 89:

    vitam usui alicujus,

    Tac. A. 12, 65:

    vitam patriae,

    Luc. 2, 382:

    vitam famae,

    Stat. S. 5, 1, 63:

    biennium libris componendis,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:

    tota volumina in hanc disputationem,

    Quint. 3, 6, 21:

    vim suam in plura,

    id. 1, 12, 2:

    operam, curam in aliquid,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:

    nihil sanguinis in socios,

    Ov. M. 13, 266:

    quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    omnis impendunt curas distendere, etc.,

    Verg. G. 3, 124:

    hunc oculum pro vobis impendi,

    Petr. 1:

    quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,

    id. 12, 11, 19; cf.:

    tantum laboris studiis,

    id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:

    aliquem exemplo,

    to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:

    verba animi proferre et vitam impendere vero,

    Juv. 4, 91.—Hence,
    1.
    impensus ( inp-), a, um, P. a. (lit., profusely expended; hence), ample, considerable, great.
    A.
    Lit.:

    impenso pretio,

    i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:

    impenso,

    Hor. S. 2, 3, 245.—
    B.
    Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:

    in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,

    Cic. Sest. 62, 130:

    voluntas erga aliquem,

    Liv. 35, 44, 3:

    libido,

    Lucr. 5, 964:

    studium,

    Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:

    opera,

    Gell. 9, 14, 6.— Comp.:

    impensior cura,

    Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:

    verbis laudare,

    Val. Max. 4, 3, ext. 1:

    injurias atrociores impensiore damno vindicare,

    Gell. 20, 1, 32:

    vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,

    larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:

    nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,

    more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:

    preces,

    Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).
    a.
    At great cost, expensively:

    impensius unge, puer, caules,

    Pers. 6, 68:

    bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,

    Suet. Dom. 20. —
    b.
    Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).
    (α).
    With verbs:

    illi invidere misere, verum unus tamen impense,

    Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:

    aliquid impense cupere,

    id. Ad. 5, 9, 36:

    retinere,

    Liv. 40, 35, 7:

    petere,

    Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:

    demirari,

    Gell. 9, 9, 15:

    atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),

    id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:

    eo facio id impensius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    agere gratias,

    Liv. 37, 56, 10:

    consulere,

    Verg. A. 12, 20:

    venerari numina,

    Ov. M. 6, 314:

    instare,

    id. ib. 7, 323:

    crescere his dignitas, si, etc.,

    Liv. 1, 40, 2:

    accendi certamina in castris,

    id. 4, 46, 2.—
    (β).
    With adjj.:

    impense improbus,

    Plaut. Ep. 4, 1, 39:

    impense doctus,

    Gell. 13, 10, 4.—
    2.
    impensa ( inp-), ae, f. (sc. pecunia), outlay, cost, charge, expense (cf.: sumtus, impendium).
    A.
    Lit. (class.; in sing. and plur.):

    impensam ac sumptum facere in culturam,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    quoniam impensam fecimus in macrocola,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    nullam impensam fecerant,

    id. Phil. 6, 5, 19:

    arationes magna impensa tueri,

    id. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    columnae nulla impensa dejectae,

    id. ib. 2, 1, 55, §

    145: sine impensa,

    id. Rep. 2, 14:

    exigua,

    Suet. Vesp. 18:

    publica,

    id. Claud. 6:

    matris ac vitrici,

    id. Tib. 7:

    sua,

    Plin. 36, 5, 4, § 42:

    nostra,

    Ov. H. 7, 188:

    quia inpensa pecuniae facienda erat,

    Liv. 44, 23, 1:

    haec nimia est inpensa,

    Juv. 12, 97:

    finem impensae non servat prodiga Roma,

    id. 7, 138:

    parcere impensae,

    to economize, id. 5, 156.—In plur.:

    atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,

    Cic. Off. 2, 17, 60:

    ludorum ac munerum,

    Suet. Tib. 34:

    operum ac munerum,

    id. Dom. 12:

    itineris,

    id. Vit. 7:

    cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    publicae,

    Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:

    nolo meis impensis illorum ali luxuriam,

    i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:

    inpensas conferre,

    to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —
    B.
    Transf. (so perh. not ante-Aug.).
    a.
    In gen.:

    cruoris,

    Ov. M. 8, 63:

    operum,

    Verg. A. 11, 228:

    officiorum,

    Liv. 37, 53, 12. —
    b.
    In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;

    of the stuffing for sausages, etc.,

    Arn. 7, 231;

    of sacrifices,

    Petr. 137;

    of masonry,

    Pall. 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > inpensa

  • 17 inpense

    impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).
    I.
    Lit.:

    accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,

    Plaut. Stich. 5, 4, 35:

    non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:

    nummos in navem,

    Dig. 14, 1, 1, § 9:

    pecuniam in opsonio, etc.,

    ib. 24, 1, 31 fin.:

    HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,

    Suet. Claud. 9:

    istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:

    nescio quid impendit et in commune contulit,

    id. Quint. 3, 12:

    certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,

    id. ib. 2, 3, 52, §

    121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 9:

    quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,

    lay out the value of, Juv. 12, 96.—
    II.
    Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:

    impensurus omne aevi sui spatium in id opus,

    Vell. 2, 89:

    vitam usui alicujus,

    Tac. A. 12, 65:

    vitam patriae,

    Luc. 2, 382:

    vitam famae,

    Stat. S. 5, 1, 63:

    biennium libris componendis,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:

    tota volumina in hanc disputationem,

    Quint. 3, 6, 21:

    vim suam in plura,

    id. 1, 12, 2:

    operam, curam in aliquid,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:

    nihil sanguinis in socios,

    Ov. M. 13, 266:

    quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    omnis impendunt curas distendere, etc.,

    Verg. G. 3, 124:

    hunc oculum pro vobis impendi,

    Petr. 1:

    quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,

    id. 12, 11, 19; cf.:

    tantum laboris studiis,

    id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:

    aliquem exemplo,

    to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:

    verba animi proferre et vitam impendere vero,

    Juv. 4, 91.—Hence,
    1.
    impensus ( inp-), a, um, P. a. (lit., profusely expended; hence), ample, considerable, great.
    A.
    Lit.:

    impenso pretio,

    i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:

    impenso,

    Hor. S. 2, 3, 245.—
    B.
    Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:

    in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,

    Cic. Sest. 62, 130:

    voluntas erga aliquem,

    Liv. 35, 44, 3:

    libido,

    Lucr. 5, 964:

    studium,

    Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:

    opera,

    Gell. 9, 14, 6.— Comp.:

    impensior cura,

    Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:

    verbis laudare,

    Val. Max. 4, 3, ext. 1:

    injurias atrociores impensiore damno vindicare,

    Gell. 20, 1, 32:

    vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,

    larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:

    nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,

    more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:

    preces,

    Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).
    a.
    At great cost, expensively:

    impensius unge, puer, caules,

    Pers. 6, 68:

    bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,

    Suet. Dom. 20. —
    b.
    Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).
    (α).
    With verbs:

    illi invidere misere, verum unus tamen impense,

    Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:

    aliquid impense cupere,

    id. Ad. 5, 9, 36:

    retinere,

    Liv. 40, 35, 7:

    petere,

    Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:

    demirari,

    Gell. 9, 9, 15:

    atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),

    id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:

    eo facio id impensius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    agere gratias,

    Liv. 37, 56, 10:

    consulere,

    Verg. A. 12, 20:

    venerari numina,

    Ov. M. 6, 314:

    instare,

    id. ib. 7, 323:

    crescere his dignitas, si, etc.,

    Liv. 1, 40, 2:

    accendi certamina in castris,

    id. 4, 46, 2.—
    (β).
    With adjj.:

    impense improbus,

    Plaut. Ep. 4, 1, 39:

    impense doctus,

    Gell. 13, 10, 4.—
    2.
    impensa ( inp-), ae, f. (sc. pecunia), outlay, cost, charge, expense (cf.: sumtus, impendium).
    A.
    Lit. (class.; in sing. and plur.):

    impensam ac sumptum facere in culturam,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    quoniam impensam fecimus in macrocola,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    nullam impensam fecerant,

    id. Phil. 6, 5, 19:

    arationes magna impensa tueri,

    id. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    columnae nulla impensa dejectae,

    id. ib. 2, 1, 55, §

    145: sine impensa,

    id. Rep. 2, 14:

    exigua,

    Suet. Vesp. 18:

    publica,

    id. Claud. 6:

    matris ac vitrici,

    id. Tib. 7:

    sua,

    Plin. 36, 5, 4, § 42:

    nostra,

    Ov. H. 7, 188:

    quia inpensa pecuniae facienda erat,

    Liv. 44, 23, 1:

    haec nimia est inpensa,

    Juv. 12, 97:

    finem impensae non servat prodiga Roma,

    id. 7, 138:

    parcere impensae,

    to economize, id. 5, 156.—In plur.:

    atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,

    Cic. Off. 2, 17, 60:

    ludorum ac munerum,

    Suet. Tib. 34:

    operum ac munerum,

    id. Dom. 12:

    itineris,

    id. Vit. 7:

    cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    publicae,

    Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:

    nolo meis impensis illorum ali luxuriam,

    i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:

    inpensas conferre,

    to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —
    B.
    Transf. (so perh. not ante-Aug.).
    a.
    In gen.:

    cruoris,

    Ov. M. 8, 63:

    operum,

    Verg. A. 11, 228:

    officiorum,

    Liv. 37, 53, 12. —
    b.
    In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;

    of the stuffing for sausages, etc.,

    Arn. 7, 231;

    of sacrifices,

    Petr. 137;

    of masonry,

    Pall. 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > inpense

  • 18 inpensus

    impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).
    I.
    Lit.:

    accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,

    Plaut. Stich. 5, 4, 35:

    non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:

    nummos in navem,

    Dig. 14, 1, 1, § 9:

    pecuniam in opsonio, etc.,

    ib. 24, 1, 31 fin.:

    HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,

    Suet. Claud. 9:

    istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:

    nescio quid impendit et in commune contulit,

    id. Quint. 3, 12:

    certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,

    id. ib. 2, 3, 52, §

    121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 9:

    quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,

    lay out the value of, Juv. 12, 96.—
    II.
    Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:

    impensurus omne aevi sui spatium in id opus,

    Vell. 2, 89:

    vitam usui alicujus,

    Tac. A. 12, 65:

    vitam patriae,

    Luc. 2, 382:

    vitam famae,

    Stat. S. 5, 1, 63:

    biennium libris componendis,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:

    tota volumina in hanc disputationem,

    Quint. 3, 6, 21:

    vim suam in plura,

    id. 1, 12, 2:

    operam, curam in aliquid,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:

    nihil sanguinis in socios,

    Ov. M. 13, 266:

    quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    omnis impendunt curas distendere, etc.,

    Verg. G. 3, 124:

    hunc oculum pro vobis impendi,

    Petr. 1:

    quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,

    id. 12, 11, 19; cf.:

    tantum laboris studiis,

    id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:

    aliquem exemplo,

    to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:

    verba animi proferre et vitam impendere vero,

    Juv. 4, 91.—Hence,
    1.
    impensus ( inp-), a, um, P. a. (lit., profusely expended; hence), ample, considerable, great.
    A.
    Lit.:

    impenso pretio,

    i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:

    impenso,

    Hor. S. 2, 3, 245.—
    B.
    Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:

    in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,

    Cic. Sest. 62, 130:

    voluntas erga aliquem,

    Liv. 35, 44, 3:

    libido,

    Lucr. 5, 964:

    studium,

    Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:

    opera,

    Gell. 9, 14, 6.— Comp.:

    impensior cura,

    Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:

    verbis laudare,

    Val. Max. 4, 3, ext. 1:

    injurias atrociores impensiore damno vindicare,

    Gell. 20, 1, 32:

    vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,

    larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:

    nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,

    more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:

    preces,

    Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).
    a.
    At great cost, expensively:

    impensius unge, puer, caules,

    Pers. 6, 68:

    bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,

    Suet. Dom. 20. —
    b.
    Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).
    (α).
    With verbs:

    illi invidere misere, verum unus tamen impense,

    Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:

    aliquid impense cupere,

    id. Ad. 5, 9, 36:

    retinere,

    Liv. 40, 35, 7:

    petere,

    Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:

    demirari,

    Gell. 9, 9, 15:

    atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),

    id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:

    eo facio id impensius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    agere gratias,

    Liv. 37, 56, 10:

    consulere,

    Verg. A. 12, 20:

    venerari numina,

    Ov. M. 6, 314:

    instare,

    id. ib. 7, 323:

    crescere his dignitas, si, etc.,

    Liv. 1, 40, 2:

    accendi certamina in castris,

    id. 4, 46, 2.—
    (β).
    With adjj.:

    impense improbus,

    Plaut. Ep. 4, 1, 39:

    impense doctus,

    Gell. 13, 10, 4.—
    2.
    impensa ( inp-), ae, f. (sc. pecunia), outlay, cost, charge, expense (cf.: sumtus, impendium).
    A.
    Lit. (class.; in sing. and plur.):

    impensam ac sumptum facere in culturam,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    quoniam impensam fecimus in macrocola,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    nullam impensam fecerant,

    id. Phil. 6, 5, 19:

    arationes magna impensa tueri,

    id. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    columnae nulla impensa dejectae,

    id. ib. 2, 1, 55, §

    145: sine impensa,

    id. Rep. 2, 14:

    exigua,

    Suet. Vesp. 18:

    publica,

    id. Claud. 6:

    matris ac vitrici,

    id. Tib. 7:

    sua,

    Plin. 36, 5, 4, § 42:

    nostra,

    Ov. H. 7, 188:

    quia inpensa pecuniae facienda erat,

    Liv. 44, 23, 1:

    haec nimia est inpensa,

    Juv. 12, 97:

    finem impensae non servat prodiga Roma,

    id. 7, 138:

    parcere impensae,

    to economize, id. 5, 156.—In plur.:

    atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,

    Cic. Off. 2, 17, 60:

    ludorum ac munerum,

    Suet. Tib. 34:

    operum ac munerum,

    id. Dom. 12:

    itineris,

    id. Vit. 7:

    cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    publicae,

    Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:

    nolo meis impensis illorum ali luxuriam,

    i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:

    inpensas conferre,

    to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —
    B.
    Transf. (so perh. not ante-Aug.).
    a.
    In gen.:

    cruoris,

    Ov. M. 8, 63:

    operum,

    Verg. A. 11, 228:

    officiorum,

    Liv. 37, 53, 12. —
    b.
    In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;

    of the stuffing for sausages, etc.,

    Arn. 7, 231;

    of sacrifices,

    Petr. 137;

    of masonry,

    Pall. 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > inpensus

  • 19 pingue

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pingue

  • 20 pinguis

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pinguis

См. также в других словарях:

  • gallinam — ga|lli|nam Mot Agut Nom masculí …   Diccionari Català-Català

  • Ovum ante gallinam. — См. Курицу яйца не учат …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • GALLINA — Graece ὄρνις, quae vox avem in genere significabat, apud Graecos vetustiores, Hom. et Hesiod. Platonis aevo usurpari coepit pro genere gallinaceo et per aliquot saecula tam ad gallum, quam ad gallinam, pertinuit: donec obtinuit usus, ut gallinae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MELEAGRIDES — I. MELEAGRIDES alias Aves Barbarae vel Barbaricae, quia, quô tempore harum avium magna erat raritas et penuria, illis summe fertilis fuit Rubri maris insula quaedam, ad Barbariam Troglodytarum pertinens. Strabo l. 16. φησὶ δ᾿ Α᾿ρτεμίδωρος ἀπὸ… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Satires of Juvenal — [ Frontispiece depicting Juvenal and Persius, from a volume translated by John Dryden in 1711.] The Satires are a collection of satirical poems by the Latin author Juvenal written in the late 1st and early 2nd centuries CE.Juvenal is credited… …   Wikipedia

  • Beast poetry — Beast poetry, in the context of European literature and Medieval studies, refers to a corpus of poems written in Latin from the 8th to the 11th century.These poems draw upon an ancient literary tradition of anthropomorphic animals dating back… …   Wikipedia

  • курицу яйца не учат — (иноск.) о родителях и детях Ср. На твоих родинах я кашу ел . Родилось чадушко, старше бабушки. Ср. Знать, такое уже время пришло; все вверх тормашкой, все теперь шиворот навыворот; яйца учат курицу (сказал отец сыну). Григорович. Два генерала.… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Курицу яйца не учат — Курицу яйца не учатъ (иноск.) о родителяхъ и дѣтяхъ. Ср. «На твоихъ родинахъ я кашу ѣлъ». Родилось чадушко, старше бабушки. Ср. Знать такое уже время пришло; все вверхъ тормашкой, все теперь шиворотъ на выворотъ; яйца учатъ курицу (сказалъ отецъ… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Juks, der — † Der Juks, oder Jux, des es, plur. inus. ein nur in den niedrigen Sprecharten, besonders Niedersachsens, übliches Hauptwort. 1) Schmutz. Juks an den Händen, an den Kleidern haben. Daher die Zeitwörter bejuksen, zujuksen, besudeln, zuschmutzen.… …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

  • ACCEPTORIA Ars — ab Acceptor, i. e. Accipiter, Glossae veteres Lat. Graec. Acceptor εἵραξ, Δοχἐυς: Vox frequens in antiquis Legibus, nec Lucilio neglecta, qui dixit: Exta acceptoris et unguis. Ars est accipitraria, quam non fuisse ante Frider. Barbarosiam iam.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CARO — horrori Pythagoraeis fuit: Unde multi antiquorum tradiderunt, eos omnibus epulis per mortem paratis abstinuisse, Quintilian. decl. 13. Sed falsam hanc opinionem A. Gellius vocat, l. 4. c. 11. docetque ex Aristoxeno, porculis minusculis et haedis… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»